- Coraz częściej odnotowujemy poważne przypadki cyberprzemocy, które prowadzą do dramatów wielu młodych ludzi – podkreśla Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak w wystąpieniu do Minister Edukacji Narodowej Anny Zalewskiej, przywołując raport Najwyższej Izby Kontroli pt. Zapobieganie i przeciwdziałanie cyberprzemocy wśród dzieci i młodzieży. Rzecznik pyta szefową resortu edukacji czy planowane są działania zmierzające do opracowania wytycznych określających sposób postępowania w zakresie identyfikowania i diagnozowania zjawiska cyberprzemocy oraz czy wcielono w życie działania profilaktyczne w zakresie przeciwdziałania przemocy z użyciem mediów elektronicznych.
- Przemoc rówieśnicza z użyciem mediów elektronicznych stała się w ostatnich latach poważnym problemem społecznym. Zaobserwować można wzrastającą liczbę dzieci i młodzieży, które doświadczyły tej formy przemocy. Skłania to niewątpliwie do podejmowania działań identyfikujących wskazaną formę przemocy przez instytucje, które powinny zapobiegać i przeciwdziałać temu niebezpiecznemu, rozpowszechniającemu się zjawisku – pisze Rzecznik Praw Dziecka i zwraca uwagę, że agresja w Internecie nie jest zachowaniem odizolowanym od postaw społecznych przejawianych w życiu realnym, lecz ich konsekwencją lub korelatem.
Rzecznik wskazuje, że charakterystyczna dla tego zjawiska jest szybkość rozpowszechniania materiałów kierowanych przeciwko ofierze oraz powszechna ich dostępność w sieci, co sprawia, że jest to zjawisko szczególnie niebezpieczne i trudne do wyeliminowania.
Skontrolowane przez NIK Komendy Wojewódzkie Policji i Komendy Powiatowe Policji wraz z podległymi komisariatami, w latach 2013-2016 przyjęły łącznie 89 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstw związanych z cyberprzemocą. Zawiadomienia w powyższych sprawach składali przede wszystkim rodzice lub opiekunowie prawni małoletnich (67,4 %).
Czytaj także:
Czy hejt jest rozrywką? Wyniki badania pod patronatem RPD
Czyny dotyczące cyberprzemocy wśród dzieci i młodzieży polegały głównie na: uporczywym nękaniu, podszywaniu się pod inną osobę oraz wykorzystywaniu jej wizerunku, groźbach karalnych, nieuprawnionej zmianie danych informatycznych czy w końcu zakłócaniu przetwarzania danych.
- Wyniki badań pokazują, że aż 26,7% ankietowanych uczniów przyznało, że zjawisko cyberprzemocy dotknęło ich bezpośrednio. Także 24,5% ankietowanych rodziców wskazało, że ich dzieci były bezpośrednio ofiarą cyberprzemocy. Blisko połowa ankietowanych uczniów (48,8 %) stwierdziła, że w przypadku doświadczenia cyberprzemocy nie zwróciłaby się do nikogo o pomoc, a jedynie 13,3% zwróciłaby się o pomoc do nauczyciela – zwraca uwagę RPD.
Średnia wieku inicjacji internetowej w Polsce wynosi obecnie 9 lat i 8 miesięcy Wyniki badań Instytutu NASK wskazują, że młodzież w zdecydowanej większości (86,2%) korzysta z Internetu codziennie, w tym 43,2% respondentów deklaruje, że jest bez przerwy „on line”. Interakcje społeczne i rozrywka stanowią dla nastolatków podstawową treść „świata wirtualnego”.
- Wszelkie badania dotyczące funkcjonowania dzieci w Internecie dają nam, dorosłym, nauczycielom i rodzicom, wiedzę m.in. o zjawisku hejtu, a co za tym idzie możliwości podjęcia działań na rzecz ograniczania wynikających z niego zagrożeń dla dzieci i młodzieży – apeluje Marek Michalak, przywołując wyniki badania prowadzonego pod patronatem RPD „Wilki i owce w Internecie, czyli raport na temat hejtu wśród młodzieży”.
Raport NIK wskazuje na:
- brak właściwie rozpoznanej skali zagrożenia;
- brak koordynacji na szczeblu centralnym, co nie sprzyja właściwemu ukierunkowaniu i zwymiarowaniu działań podejmowanych w celu zapobiegania i przeciwdziałania cyberprzemocy wśród dzieci i młodzieży;
- nieinformowanie kuratorów oświaty o przemocy rówieśniczej występującej wśród uczniów przez dyrektorów placówek oświatowych;
- objęcie programem profilaktycznym jedynie uczniów, działania te nie obejmowały rodziców uczniów ani zatrudnionych nauczycieli;
- plany doskonalenia zawodowego nauczycieli, pedagogów i psychologów szkolnych nie uwzględniały doskonalenia umiejętności profilaktycznych i edukacyjnych nauczycieli w zakresie cyberprzemocy;
- brak koordynacji działań w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania cyberprzemocy wśród dzieci i młodzieży;
- brak opracowanych wytycznych oraz zasad postępowania dla jednostek podległych i nadzorowanych dotyczących cyberprzemocy;
- nie zlecanie jednostkom podległym (kuratoriom oświaty, ORE) realizacji zadań w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania cyberprzemocy wśród dzieci i młodzieży;
- brak działań monitorujących problem cyberprzemocy mimo jego dostrzeżenia przez kuratoria;
- doraźny charakter kontroli dotyczących cyberprzemocy podejmowanych głównie w oparciu o skargi rodziców w przedmiocie działalności szkoły w związku z cyberprzemocą.
Wystąpienie generalne Rzecznika Praw Dziecka do Minister Edukacji Narodowej (PDF)
Wersja do wydruku
Wersja PDF
