Pojęcie władzy rodzicielskiej rozpatrywane zarówno z punktu prawnego, społecznego, pedagogicznego i psychologicznego było tematem konferencji naukowej „Władza rodzicielska – aktualne wyzwania”. Rzeczniczkę Praw Dziecka reprezentowała Julia Galbarska z Zespołu Prawa Rodzinnego i Nieletnich Biura RPD.

Konferencja 17 marca zorganizowana przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Rodzinnego i Instytut Wymiaru Sprawiedliwości przyjęła wymiar interdyscyplinarny. Pojęcie władzy rodzicielskiej było rozpatrywane zarówno z punktu prawnego, społecznego, pedagogicznego i psychologicznego.  Jak podkreślono w wystąpieniach stanowiła pokłosie sesji plenarnej Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Rodzinnego.

Na spotkaniu zaprezentowano dane statystyczne GUS. Wynika z nich, że w Polsce na 31 grudnia 2023 r. było ok. 6 mln dzieci i ok. 56 tys. rozwodów. Co więcej w 2024 r., wpływ spraw w postępowaniach nieprocesowych dotyczących postępowań sądowych w przedmiocie zmiany władzy rodzicielskiej, ograniczenia jej, zawieszenia i pozbawienia wyniósł ok. 90 tys. Liczby te pokazują, jak ważną rolę w życiu dzieci pełni prawo rodzinne. Dlatego tak ważnym jest wzmacnianie pozycji dziecka jako podmiotu we wszystkich sprawach i relacjach go dotyczących.

W trakcie dyskusji zastanawiano się nad zasadnością zastąpienia pojęcia „władzy rodzicielskiej” pojęciem „odpowiedzialności rodzicielskiej” lub „pieczy rodzicielskiej”. Za punkt wyjścia przyjęto zasadę dobra dziecka i jego podmiotowość. Władza rodzicielska została ukazana z perspektywy międzynarodowej. Ustawodawcy państw europejskich posługują się różnymi określeniami nazywającymi zespół praw i obowiązków rodziców do wykonywania pieczy nad dzieckiem, jego majątkiem i wychowaniem z poszanowaniem godności i praw dziecka. Podobnie jak w Polsce, pojęcie „władzy rodzicielskiej” wykorzystywane jest m.in. we Francji i Luksemburgu. M.in. Czechy i Włochy korzystają z pojęcia odpowiedzialności rodzicielskiej. Niemcy, Austria i Finlandia używają pojęcia opieki (pieczy) rodzicielskiej.

Konferencja to kolejny etap prac nad zmianą podejścia do władzy rodzicielskiej. Wnioski wyniesione ze spotkania ekspertów zostaną wzięte pod uwagę przy reformie prawa rodzinnego.

Fot. Ministerstwo Sprawiedliwości