Ograniczenia prawa do obecności osoby bliskiej przy chorym dziecku na oddziale intensywnej terapii powinny być stosowane indywidualnie i tylko w wyjątkowych okolicznościach. To wspólne stanowisko Rzeczniczki Praw Dziecka, Rzecznika Praw Pacjenta oraz Ministerstwa Zdrowia zaprezentowane podczas posiedzenia sejmowej Komisji do spraw Dzieci i Młodzieży.

W posiedzeniu Komisji do spraw Dzieci i Młodzieży Sejmu RP pod przewodnictwem posłanki Monika Rosy wzięli udział Adam Chmura, zastępca Rzeczniczki Praw Dziecka oraz główne specjalistki Justyna Oknińska-Janzen i Barbara Olszowy z Zespołu Zdrowia i Spraw Socjalnych Biura RPD. W wydarzeniu uczestniczyli także w m.in.: Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta ze współpracownikami, Dagmara Korbasińska-Chwedczuk, dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia oraz przedstawiciele strony społecznej.

Przedstawiciele organizacji pozarządowych, rodzice małoletnich pacjentów oraz osoby reprezentujące zawody medyczne wyjaśnili, jak istotne jest dla leczenia małoletnich i szerzej – dla ich dobrostanu, wsparcie i towarzyszenie im w szpitalu przez rodziców lub opiekunów. Zobrazowali, jak w rzeczywistości wygląda realizacja prawa do przebywania z dzieckiem na oddziałach intensywnej terapii dla dzieci. W wielu przypadkach pobyt rodziców przy dziecku jest, niestety, nadal w ogóle niemożliwy albo ograniczany do kilku godzin w ciągu dnia, przy czym wynika to często z arbitralnie przyjętego sposobu organizacji pracy w oddziale, a nie z indywidualnych decyzji uwzględniających sytuację danego dziecka-pacjenta.

Zastępca RPD, Rzecznik Praw Pacjenta oraz przedstawiciele resortu zdrowia przedstawili spójne stanowisko na podstaw prawnych stałego przebywania rodziców, opiekunów przy dzieciach hospitalizowanych, w tym na oddziałach intensywnej terapii.

Adam Chmura zwrócił szczególną uwagę na art. 34 ust. 3 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, w którym mowa o prawie pacjenta-dziecka do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej. – Chciałbym podkreślić, że w przepisie tym mowa nie nawet o prawie do odwiedzin czy kontaktów dziecka z rodzicami, ale o prawie dziecka-pacjenta do pobytu w szpitalu wraz z rodzicem lub opiekunem. Ta forma dodatkowej opieki pielęgnacyjnej, tak potrzebna, która sama w sobie – jak mówi to Pani Profesor Maria Borszewska-Kornacka – jest „lekiem”, to wyraz realizacji przez Polskę konwencyjnego prawa dziecka do wszelkich udogodnień w procesie leczenia – art. 24 ust. 1 Konwencji o prawach dziecka. I co istotne, po pierwsze, prawa tego nie można ograniczyć z przyczyn organizacyjnych, a po drugie – ustawa tu nie różnicuje, więc powinno ono być zapewniane także na oddziałach intensywnej terapii.

Zdaniem referujących, konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia może być ograniczane jedynie w konkretnych sytuacjach, koniecznych dla bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz wolności i praw innych osób. Ograniczenia w zakresie prawa do obecności osoby bliskiej przy chorym dziecku powinny być wprowadzane indywidualnie i być usprawiedliwione wyjątkowymi okolicznościami – zagrożeniem epidemicznym lub bezpieczeństwem zdrowotnym pacjentów (art. 5 ustawy o prawach pacjenta). Z kolei kierujący szpitalami muszą zapewnić udzielanie świadczeń zdrowotnych w sposób umożliwiający realizację tego prawa.

Podczas spotkania przedstawiono propozycje działań, które mogłyby przyczynić się do poprawy obecnej sytuacji na OIOM-ach, wskazując m.in. na różne formy edukacji skierowanej do personelu oddziałów, a także rodziców/opiekunów, dostosowanie warunków lokalowych czy wzmożenie nadzoru nad realizacją prawa pacjenta wykonywanego przez szpitale. Zaakcentowano także potrzebę zatrudnienia na oddziałach psychologów celem udzielania pomocy zarówno pacjentom i ich rodzicom, jak i personelowi.

Obecnie trwa zbiórka podpisów pod adresowaną do MZ petycją autorstwa Marii Cichulskiej, lekarza pediatry w sprawie zapewnienia rodzicom dzieci hospitalizowanych w oddziałach intensywnej terapii całodobowego towarzyszenia rodzica. Petycję podpisało ponad 57,5 tys. osób.

Stanowisko w sprawie pobytu rodziców w szpitalu