„Październik – Europejskim Miesiącem Cyberbezpieczeństwa” to kampania organizowana przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA). W Polsce akcję koordynuje NASK. Przez cały miesiąc odbywają się wydarzenia mające na celu edukację, dzieci i dorosłych, na temat bezpieczeństwa w sieci, nowych technologii.

To doskonały moment, aby przypomnieć o kluczowych zasadach bezpiecznego korzystania z internetu. Cyberbezpieczeństwo dotyczy wszystkich użytkowników bez względu na wiek. Warto więc zachowywać czujność. Przypomnijmy zatem kluczowe zasady bezpieczeństwa w sieci.

Stwórz silne hasło

Aby skutecznie chronić swoje konta, kluczowe jest ustawianie długich, skomplikowanych haseł. Powinny one liczyć co najmniej 15 znaków, zawierać zarówno wielkie, jak i małe litery, cyfry oraz znaki specjalne. Nie wolno zapisywać ich na kartkach samoprzylepnych ani udostępniać innym osobom. Ważne, aby hasła nie były prostymi kombinacjami typu qwerty987, warszawa123, adminAdmin itp. Jeśli pojawia się podejrzenie, że hasło zostało ujawnione, należy je natychmiast zmienić. Zalecane jest również stosowanie różnych haseł do różnych kont. Tutaj znajdziesz więcej informacji nt. haseł

Nie daj się „złowić” w sieci

Nawet jeśli mamy już ustawione silne hasła, to nie oznacza, że możemy zrezygnować z ostrożności. W sieci mogą spotkać nas różne próby oszustw, na które musimy uważać. Phishing to jedna z najczęściej stosowanych metod cyberataków, która nie wymaga ani zaawansowanej wiedzy technicznej, ani drogiego sprzętu. Atak ten polega na wysyłaniu wiadomości SMS lub e-mail, które imitują wiadomości od znanych firm czy instytucji. Takie wiadomości bywają pełne błędów lub niespójności, co powinno wzbudzić nasze podejrzenia. Aby uniknąć pułapki, warto samodzielnie upewnić się, czy jest to prawdziwa wiadomość np. skontaktować się innym kanałem z firmą, od której rzekomo dostaliśmy SMS. Jeśli okaże się, że wiadomość SMS była oszustwem możemy zgłosić ją na numer 8080.

Uczmy dzieci, aby nie klikały w linki z nieznanego źródła, a o podejrzanych wiadomościach SMS czy mailach od nieznajomych informowały osobę dorosłą.

Oszuści, oprócz wysyłania SMS-ów i maili, często kontaktują się z potencjalnymi ofiarami telefonicznie. Tego rodzaju atak to vishing (ang. voice + phishing). Przestępcy przez telefon przedstawiają się np. jako policjanci, doradcy inwestycyjni lub pracownicy banku. Celem takich ataków jest najczęściej wyłudzenie danych, co może prowadzić do kradzieży pieniędzy z konta. Gdy rozmowa wzbudza nasze wątpliwości, zawsze warto ją przerwać i samodzielnie skontaktować się z oficjalną infolinią lub daną instytucją. Warto również uczyć dzieci, by nie odbierały telefonów przychodzących z obcych numerów i każdy taki przypadek kontaktu niezwłocznie zgłaszały zaufanej osobie dorosłej.

Zwracaj uwagę skąd pobierasz pliki

Pobieranie plików z niepewnych źródeł, jak link przesłany SMS-em od nieznanego nadawcy, mogą narazić nas na ryzyko utraty danych lub zainfekowanie sprzętu złośliwym oprogramowaniem. Zawsze warto instalować tylko te oprogramowania, co do których mamy pewność, że pochodzą z bezpiecznego i legalnego źródła. Mogą to być oficjalna strona producenta czy autoryzowane sklepy. Jeśli pobieramy grę lub film dla dziecka, należy szczególnie upewnić się, że plik jest bezpieczny, aby nie narazić młodej osoby na nieodpowiednie treści.

Weryfikuj prawdziwość informacji

Oprócz cyberzagrożeń w Internecie krąży ogromna liczba fałszywych informacji, znanych jako fake newsy. Powstają nawet całe strony i kanały w mediach społecznościowych, które celowo rozpowszechniają nieprawdziwe treści w różnych celach. Z tego względu zawsze warto weryfikować informacje w kilku niezależnych źródłach. Należy pamiętać, że nie każdy film czy materiał w Internecie jest prawdziwy, niektóre mogą być stworzone przy użyciu technologii deepfake, która pozwala na generowanie realistycznych treści z wizerunkiem i głosem osób publicznych. Dlatego kluczowe jest uczenie od najmłodszych lat krytycznego myślenia oraz umiejętności weryfikowania danych i ich źródeł.

Dbaj o wspólną przestrzeń

Internet to nie tylko kopalnia wiedzy, ale także przestrzeń do dzielenia się pasjami i wspierania się nawzajem. Dzięki odpowiednim zabezpieczeniom i zdrowemu rozsądkowi możemy cieszyć się wszystkimi korzyściami, jakie niesie ze sobą technologia. W trosce o dzieci i młodzież, warto rozmawiać z nimi o tym, co dzieje się w sieci, a także uważnie słuchać, o czym mówią i z jakimi wyzwaniami się mierzą. Czujność, wsparcie i uważność na ich potrzeby jest najważniejsza.

Dbajmy o dzieci i o siebie nawzajem, tworząc wspólnie bezpieczniejszą przestrzeń w sieci.

Pomoc psychologiczna dla dzieci i młodzieży. Ważne informacje