Zdecydowana większość dzieci i młodzieży swoją formę fizyczną ocenia jako „w normie” – tak odpowiada nawet 9 na 10 badanych uczniów. Ich rodzice nie są tak optymistyczni. Nawet 39% z nich mówi, że ich zdaniem syn czy córka są w słabej formie fizycznej. Zlecone przez Rzecznika Praw Dziecka ogólnopolskie badanie jakości życia dzieci i młodzieży wykazało znaczne rozbieżności w ocenach między młodym pokoleniem a ich opiekunami.

Eksperci przeprowadzający badanie zaobserwowali, że oceny sytuacji dziecka i stanu jego zdrowia fizycznego różnią się w zależności od tego, kto jest oceniającym. Zdaniem rodziców aż 39% chłopców z obu badanych klas szkoły podstawowej – 2. oraz 6. – jest w niskiej formie fizycznej (pozostali odpowiadają, że w normie). Trochę lepiej wygląda sytuacja w przypadku dziewczynek w tym wieku – odpowiednio 29% rodziców uczennic 2. klas szkoły podstawowej oraz 33% rodziców dziewczynek z klas 6. oceniło, że córki są w słabej formie fizycznej. Natomiast w szkole średniej różnice między chłopcami a dziewczętami zacierają się – niski wynik wskazuje 37% rodziców chłopców i 38% rodziców dziewczynek.

Dużo lepsze zdanie na temat swojej kondycji fizycznej mają sami uczniowie. 80% chłopców i 83% dziewczynek z 2. klas szkoły podstawowej udzieliło odpowiedzi „w normie”, a tylko 20% uczniów i 17% uczennic wybrało wynik poniżej normy. Optymizm chłopców rośnie wraz z wiekiem – tylko 14% chłopców z 6. klas SP nisko ocenia swoją formę (reszta, tj. 86% mówi, że jest w normie), a ich starsi koledzy z 2. klas szkół ponadpodstawowych mają jeszcze lepsze zdanie o sobie i aż 89% uważa, że jest w normie, a tylko 11% przyznaje się do słabej formy. Samoocena starszych dziewczynek jest niemal identyczna jak na początku edukacji – 82% uczennic 6. klas szkoły podstawowej dobrze ocenia swoje zdrowie fizyczne (a 18% nisko), a w 2. klasie liceum czy technikum ocena to 81% w normie i 19% poniżej.

Ojcowie wskazują większy niż matki odsetek dzieci, które są poniżej normy w wymiarze kondycji fizycznej. Z kolei rodzice mieszkający na wsi lepiej oceniają swoje dzieci niż rodzice żyjący w miastach.

Eksperci nie mają wątpliwości, że określenie ponad 1/3 populacji dzieci jako poniżej normy w obszarze zdrowia i sprawności fizycznej powinno być poważnym sygnałem do rozpoczęcia zintensyfikowanych działań. Brak właściwego rozwoju tej sfery prowadzi do różnych zaburzeń w dorosłym życiu, istnieje też mocna zależność między sprawnością fizyczną, odpowiednią ilością ruchu a ogólnym funkcjonowaniem dzieci, w tym psychicznym i społecznym.

Zdaniem naukowców konieczne jest podjęcie działań w tym zakresie, w tym wzmocnienie współdziałania rodziców i nauczycieli w promocji aktywności fizycznej wśród dzieci, także poprzez rozwijanie aktywności włączających całe rodziny, by w jak najmłodszym wieku wyrabiać, a potem utrwalać u dzieci trwałe nawyki prozdrowotne. Konieczne jest również lepsze wykorzystanie infrastruktury sportowej dostępnej w społecznościach lokalnych, szkołach, także w zakresie sportu amatorskiego.

Badanie jakości życia dzieci i młodzieży – perspektywa dzieci i ich rodziców Obszar zdrowie fizyczne (PDF)

Badanie jakości życia dzieci i młodzieży – perspektywa dzieci i ich rodziców Obszar zdrowie fizyczne (DOCX)

„Badanie jakości życia dzieci i młodzieży – perspektywa dzieci (2021) i ich rodziców (2022). Obszar – zdrowie fizyczne” przeprowadzono za pomocą kwestionariusza KIDSCREEN. To narzędzie służące do oceny jakości życia dzieci i młodzieży w krajach europejskich. Zostało opracowane w ramach projektu realizowanego na zlecenie Komisji Europejskiej. W raporcie prezentowane są dwa badania przeprowadzone w roku 2021 oraz 2022. Objęto nimi 5800 uczniów oraz 1800 rodziców uczniów na trzech poziomach edukacyjnych: klas 2. i 6. szkoły podstawowej oraz klas 2. szkoły ponadpodstawowej.