Prowadzenie czynności procesowych z osobami, szczególnie młodymi, z niepełnosprawnością intelektualną stanowi szczególne wyzwanie dla wymiaru sprawiedliwości, które wymaga nie tylko świetnej znajomości prawa, ale i wrażliwości – podkreślił przedstawiciel Rzeczniczki Praw Dziecka Moniki Horna-Cieślak podczas konferencji szkoleniowej w Sądzie Okręgowym w Rzeszowie.

„Prawa człowieka z niepełnosprawnością. Przesłuchanie osób z niepełnosprawnościami” to tytuł konferencji, która odbyła się 23 lutego z udziałem sędziów pionu karnego i rodzinnego sądów rejonowych okręgu Rzeszów, sądu Okręgowego i Apelacyjnego w Rzeszowie, biegłych psychologów, kuratorów sądowych, przedstawicieli prokuratury i policji, ośrodków i szkół specjalnych oraz Fundacji na Rzecz Psychoprofilaktyki Społecznej PRO-FIL.

Wśród prelegentów byli Wiceprezes Sądu Okręgowego w Rzeszowie sędzia Grażyna Artymiak; Koordynator ds. współpracy międzynarodowej i praw człowieka w sprawach karnych okręgu Sądu Okręgowego w Rzeszowie sędzia Alicja Kuroń; psycholożka, socjolożka, logopedka, prezes Fundacji generAACja działającej na rzecz osób niemówiących Paulina Rutka i psychotraumatolog, logopeda kliniczny, pedagog specjalny Katarzyna Włodarczyk.

Eksperci przedstawili słuchaczom m.in. prawa osób z niepełnosprawnościami w świetle aktów prawa międzynarodowego i krajowego, różne typy niepełnosprawności ze szczególnym uwzględnieniem osób o złożonych potrzebach komunikacyjnych, wspomagające i alternatywne sposoby komunikacji (AAC) z osobą z niepełnosprawnościami oraz specyfikę przesłuchania osoby z niepełnosprawnościami i zastosowania metod pomagania osobom z niepełnosprawnościami, będącym pokrzywdzonymi czy świadkami.

W konferencji wziął udział przedstawiciel Rzeczniczki Praw Dziecka, dyrektor Zespołu do spraw Przestępczości Wobec Dzieci BRPD Piotr Bogacki. W imieniu Rzeczniczki podziękował obecnym na konferencji specjalistom za ich pracę i niezwykle cenne zaangażowanie, dzięki któremu przyczyniają się do wzbogacenia debaty na temat specyfiki funkcjonowania osób – w szczególności dzieci – z niepełnosprawnością intelektualną oraz praktycznych aspektów związanych z organizacją przesłuchań z ich udziałem. Podkreślił też, że Rzeczniczka Praw Dziecka ma nadzieję, że rezultaty Konferencji przyczynią się do dalszej poprawy systemu praw dzieci niepełnosprawnych, a zdobyta przez uczestników wiedza będzie inspiracją do podejmowania skutecznych działań na rzecz ochrony dzieci w systemie wymiaru sprawiedliwości.

„Czynności procesowe z udziałem osób z niepełnosprawnością intelektualną – w tym dzieci i młodzieży – stanowią szczególne wyzwanie dla wymiaru sprawiedliwości. Osoba taka cechuje się swoistą wrażliwością psychologiczną i ograniczeniami pamięci w kontekście kompetencji do złożenia wiarygodnego zeznania. Analiza spraw prowadzonych w Biurze Rzeczniczki Praw Dziecka prowadzi do wniosku, że w przypadku przesłuchiwania dzieci z niepełnosprawnością intelektualną kluczową rolę odgrywa biegły psycholog sądowy, jako pośrednik między osobą z niepełnosprawnością intelektualną a organami wymiaru sprawiedliwości.” – mówił dyr. Piotr Bogacki.