Rzeczniczka Praw Dziecka i UNICEF Polska powołali Zespół ds. Partycypacji Dzieci i Młodzieży. To pierwsza taka inicjatywa w kraju. – Coraz więcej młodych osób jest zainteresowanych życiem społecznym, obywatelskim i aktywnie w nim uczestniczy. Ważne, by te pasje rozwijać w sposób mądry i bezpieczny – wskazują Monika Horna-Cieślak oraz Renata Bem, dyrektor generalna UNICEF Polska.

26 sierpnia w Biurze Rzeczniczki Praw Dziecka zostanie uroczyście zainaugurowana działalność Zespołu. Tworzą go młodzi aktywiści, ich rodzice, eksperci z różnych dziedzin, redaktorzy poruszający tematykę społeczną, w tym praw dzieci, a przewodniczy mu prof. Ewa Jarosz.

– Młode osoby chcą aktywnie działać społecznie. Nie są obojętne, a zaangażowane. Mają swoje poglądy, pasje, podejmują wiele inicjatyw – opisuje Monika Horna-Cieślak. – Dlatego potrzebne są standardy, jak mądrze, bezpiecznie wspierać samostanowienie młodych osób, jak rozmawiać z dorosłymi, by akceptowali i rozumieli ich aktywizm i partycypację. Widzę też potrzebę przypominania, że prawo do wyrażania postaw, poglądów i obecności dzieci i młodzieży w przestrzeni społecznej wynika wprost z Konstytucji RP i Konwencji o prawach dziecka.

– Patrzę sobie na to z młodzieżowej i samorzeczniczej perspektywy. Cieszy mnie fakt, że dorośli, którzy realnie żyją w partnerstwie z młodymi ludźmi i stwarzają im przestrzenie, możliwości do fajnego wzrastania teraz spotkają się w jednym miejscu, by wspólnie pracować nad takimi kwestiami, jak partycypacja, obywatelskość i samostanowienie osób młodych – wtóruje Jan Gawroński, społeczny zastępca Rzeczniczki Praw Dziecka.

– Promowanie i wspieranie partycypacji dzieci i młodzieży to jeden z kluczowych elementów naszej misji. Na podstawie codziennych działań w tym obszarze wiem, że obecnie partycypacja młodych osób ma w Polsce słodko-gorzki wymiar. Z jednej strony oznacza fantastyczną okazję do kontaktu z młodymi, obserwowania ich entuzjazmu, zaangażowania i ogromnej dojrzałości. Z drugiej – często zdarza się, że rozwiązania partycypacyjne pozostają wyłącznie na papierze i są narzędziem do realizacji innego celu. To smutne. Dlatego mocno liczę, że działania naszego Zespołu doprowadzą do przywrócenia prawdziwego znaczenia partycypacji dzieci i młodzieży tak, by głos młodych faktycznie był słyszany, by mieli oni wpływ na kwestie i decyzje, które dotyczą ich i ich przyszłości – podkreśla Renata Bem, dyrektor generalna UNICEF Polska.

Celem Zespołu jest wypracowanie narodowej strategii działań wzmacniających partycypację dzieci i młodzieży w Polsce. To wyzwanie, z którym dotąd nikt się nie mierzył. Jest to jednak również paląca potrzeba, bo aktywizm i partycypacja dzieci niosą z sobą też ryzyka. – Młodzi mają niezwykłe pomysły, energię, wrażliwość, by proponować nowe spojrzenie na ważne tematy społeczne. Chcą i potrafią pomagać, organizują zbiórki, ale też głośno wyrażają swoje opinie, czasem – niezadowolenie. Za tym musi iść świadomość zagrożeń, jak wykorzystanie wizerunku, hejt, niezrozumienia w środowisku, także szkolnym – mówi Rzeczniczka. I dodaje, że tu kluczowa jest wiedza młodych i osób dorosłych, jak tworzyć dla osób młodych dobrą i bezpieczną partycypację.

Lista zadań, jakie stawia sobie Zespół jest długa. To m.in. analiza przepisów prawa krajowego i międzynarodowego dotyczących partycypacji dzieci i młodzieży w kontekście istniejących regulacji, luk prawnych oraz rekomendacji zmian legislacyjnych. A także opracowanie rozwiązań zapewniających ochronę dobra dziecka i bezpieczny udział młodych osób w procesie partycypacyjnym, oraz podejmowanie i promowanie działań mających na celu rozwijanie i wpieranie partycypacji w różnych obszarach życia na szczeblu ogólnokrajowym, regionalnym i lokalnym. Efektem prac Zespołu będzie też przygotowanie i opracowanie materiałów informacyjno-edukacyjnych, przeznaczonych dla różnych grup odbiorców: dzieci, młodzieży, rodziców, osób pracujących z dziećmi oraz innych dorosłych zaangażowanych w procesy decyzyjne dotyczące młodych osób.

Uroczystość powołania Zespołu została poprzedzona podpisaniem ramowego porozumienia między Biurem Rzeczniczki Praw Dziecka a UNICEF Polska. Otwiera ono drogę do ściślejszej współpracy, podejmowania wspólnych działań i projektów, których celem jest realizacja praw dziecka w Polsce, że szczególnym naciskiem na praktyczne wdrażanie zapisów Konwencji o Prawach Dziecka.

Zespół ds. partycypacji

1. Pani Ewa Jarosz – prof. dr hab. w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Przewodnicząca Zespołu
2. Pan Tomasz Bilicki – pedagog, psychoterapeuta, interwent kryzysowy, Ekspert programu EduAkcja
3. Pan Tomasz Bojanowski – sekretarz Zespołu, Starszy specjalista w Zespole Spraw Społecznych i Obywatelskich RPD
4. Pani Maja Brzozowska – Brywczyńska – doktor nauk humanistycznych; adiunktka, Zakład Socjologii Jednostki i Relacji Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu;
5. Pani Angelika Friedrich – założycielka i działaczka inicjatywy Nastoletni Azyl
6. Pani Anna Hetich – mama młodego eksperta Rzeczniczki Praw Dziecka, Fundacja Autism Team
7. Pani Beata Jachimczak – doktor habilitowana nauk społecznych, profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Pracownia Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych
8. Pan Łukasz Kosiński – dr nauk humanistycznych, Zewnętrzny Ekspert UNICEF Polska ds. partycypacji i edukacji dzieci i młodzieży
9. Pan Dominik Kuc – Fundacja Growspace
10. Pani Katarzyna Kukuła – Biuro UNICEF ds. Reagowania na Potrzeby Uchodźców w Polsce
11. Pani Marcelina Maciąg – Przewodnicząca Młodzieżowego Sejmiku Województwa Mazowieckiego i założycielka Youth Kindess Revolution
12. Pani Urszula Markowska-Manista – doktor nauk humanistycznych, adiunktka na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego
13. Pan Paweł Mrozek – Akcja Uczniowska, Instytut Praw Dziecka im. Janusza Korczaka
14. Pani Sabina Pawlik – doktor nauk społecznych, adiunktka w Instytucie Pedagogiki na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach;
15. Pan Stanisław Roszczyk – łódzka Fundacją DOBROdzieje się;
16. Pan Janusz Schwertner – redaktor naczelny Goniec.pl;
17. Pan Przemysław Staroń – psycholog, kulturoznawca, nauczyciel i wykładowca
18. Pan Rafał Szymański – aktywista społeczny, autor TEDx „Depresja to porywacz naszych dzieci”
19. Pan Hubert Taładaj – członek Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem
20. Pan Paweł Walecki – Program Równać Szanse Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności prowadzony przez Fundację Civis Polonus;
21. Pan Łukasz Wojtasik – Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
22. Pani Maryia Vidzevich – Biuro UNICEF ds. Reagowania na Potrzeby Uchodźców w Polsce
23. Pan Jarosław Zbieranek – dr nauk prawnych, Ekspert ds. Rzecznictwa, Szef Departamentu Rzecznictwa i Analiz w UNICEF Polska