Świadczenie wychowawcze i żłobki. Wnioski z komisji senackich

Dzieci w przedszkolu

Świadczenie wychowawcze miało zdecydowany wpływ na ograniczenie ubóstwa wśród dzieci, a instytucje opieki nad małymi dziećmi zaliczyły wzrost liczby placówek. Takie wnioski płyną z posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej. Rzeczniczkę Praw Dziecka reprezentowała Marlena Pytlak z Zespołu Edukacji i Wychowania BRPD.

5 listopada Komisje rozpatrywały zarówno sprawozdanie Rady Ministrów z realizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci w 2023 r., jak i realizację ustawy o opiece nad dziećmi do lat 3. Oba sprawozdania przedstawiła Aleksandra Gajewska, Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wraz ze współpracownikami.

Analiza efektów programu na przestrzeni 7 lat pokazuje, że wprowadzenie świadczenia wychowawczego miało zdecydowany wpływ na ograniczenie ubóstwa wśród dzieci – dowiadujemy się ze sprawozdania dotyczącego pomocy państwa. –  Został on w pewnym stopniu zniwelowany poprzez wzrost inflacji w latach 2022–2023. Jednak podniesienie kwoty świadczenia z 500 do 800 zł na dziecko miało na celu przeciwdziałanie skutkom tego wzrostu, poprzez zwiększenie dochodów rodzin z dziećmi.

W sprawozdaniu wskazano jednocześnie, że program „Rodzina 500+/800+” miał bardzo ograniczony wpływ na dzietność. Prawdopodobnie przyczynił się do niewielkiego wzrostu urodzeń w pierwszych latach po wprowadzeniu świadczenia. Dodatkowo otrzymywanie świadczenia wychowawczego nie spowodowało zmniejszenia aktywności zawodowej kobiet w gospodarstwach domowych.

Wicemarszałek Senatu Maciej Żywno poprosił przedstawicielkę Biura Rzeczniczki o przedstawienie pisemnej oceny wpływu programu „Rodzina 500+/800+” na jakość ochrony dziecka oraz na jakość sytuacji dzieci w Polsce w roku 2023.

Natomiast przyglądając się opiece nad dziećmi do lat 3 zaobserwowano, że od wejścia w życie ustawy dynamicznie wzrosła liczba instytucji opieki nad małymi dziećmi oraz liczba miejsc w tych placówkach. W 2023 r., tak jak w latach ubiegłych, przeważającą część stanowiły żłobki, które dysponowały największą liczbą miejsc i na które gminy zgłaszały największe zapotrzebowanie. Natomiast liczba opiekunów względem 2022 r. zwiększyła się z 2 068 do 2 116.

Do końca grudnia 2023 r. powstało 677 nowych miejsc opieki dla dzieci z Ukrainy utworzonych przez gminy oraz 567 miejsc opieki utworzonych przez inne podmioty.