Systemowa analiza krzywdzenia dzieci w Polsce

Grupa osób na tle obrazów

Rzeczniczka Praw Dziecka spotkała się z członkami Zespołu do spraw analizy zdarzeń, na skutek których małoletni poniósł śmierć lub doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. – Niezmiennie deklaruję chęć wsparcia i pomocy – podkreślała Monika Horna-Cieślak.

W spotkaniu 23 lipca wzięła udział Rzeczniczka Praw Dziecka, Ewelina Rzeplińska-Rogalska, dyrektorka Zespołu Prawa Rodzinnego i Nieletnich, Piotr Bogacki, dyrektor Zespołu Prawa Karnego, a także członkowie Zespołu do spraw analizy zdarzeń, na skutek których małoletni poniósł śmierć lub doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. – Sprawa Kamilka będzie pierwszą, nad którą pochylimy się wspólnie, w pełnym składzie – potwierdził dr Grzegorz Wrona, przewodniczący zespołu, który będzie pracował na podstawie przepisów wprowadzonych tzw. ustawą Kamilka.

Sprawa Kamilka

Chłopiec zmarł 8 maja 2023 r. wskutek postępującej niewydolności wielonarządowej. Trafił do katowickiego szpitala ponad miesiąc wcześniej z obrażeniami ciała, które świadczyły o długotrwałym i systematycznym maltretowaniu. Jego dramatyczne losy poruszyły nie tylko lokalną społeczność, ale i całe społeczeństwo. Stały się jedną z głównych motywacji do uchwalenia Ustawy o ochronie małoletnich.

Teraz zadaniem zespołu będzie prześwietlanie w tej i innych sprawach działań służb zaangażowanych w sprawę, włączając pracowników ośrodków pomocy społecznej, działających przy gminach zespołów ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie, a także kuratorów i pracowników placówek oświatowych, pod kątem rzetelności wykonywania przez nich obowiązków. Chodzi o zbadanie postępowania służb, placówek i jednostek, które miały kontakt z dzieckiem oraz jego otoczeniem, a także – ich obciążenia, procedur, narzędzi, które wykorzystują, szkolenia i wsparcia, jakie dają pracownikom. Efektem działań ma być zmierzenie się z pytaniem: czy i gdzie w istniejącym systemie znajduje się luka oraz – jak ją zlikwidować?

Apel do KRS

– Niezmiennie deklaruję chęć wsparcia i pomocy. Wierzę, że Państwa determinacja pozwoli na sprawiedliwe i efektywne działanie – mówiła Monika Horna-Cieślak, Rzeczniczka Praw Dziecka. Opowiedziała, że na bieżąco analizuje akta sprawy, jest w kontakcie z policją i prokuraturą. Apeluje również do KRS o ponowną lustrację Sądu Rejonowego w Częstochowie, Sądu Rejonowego w Olkuszu i Sądu Okręgowego w Częstochowie w związku ze śmiercią chłopca.

Dr Grzegorz Wrona opisywał, na jakim etapie jest gromadzenie akt. Mówił też o rozwiązaniach, które usprawnią dalsze funkcjonowanie zespołu. – Opracowaliśmy m.in. wzór kwestionariusza zgłoszenia sprawy, który zawierałby informacje potrzebne na wstępie do rozpoczęcia działań. Będziemy wdzięczni za opinię Biura RPD w tej sprawie. Jesteśmy również w kontakcie z policją, prokuraturą, by udrożnić komunikację kluczową dla naszego sprawnego działania – opisywał.

Współpraca z Policją

Monika Horna-Cieślak opisała, jak wygląda współpraca z Policją z perspektywy Rzeczniczki Praw Dziecka. – Otrzymuję informacje, które często są podstawą do podejmowania przez nas wielotorowych działań. Do przemyślenia jest sposób i zakres przekazywanie tej wiedzy przewodniczącemu Zespołu. Zwłaszcza w kontekście zdarzeń dotyczących sytuacji, w których system i tworzący go dorośli zawiedli dziecko lub gdy ich wokół niego nie było – mówiła RPD.

Zadaniem Zespołu będzie także cykliczne przygotowywanie raportów, którego ustalenia mogą przyczynić się do zmian przepisów. Przewodniczący Zespołu przyznał, że są wielkie oczekiwania odnośnie pracy tego gremium. – Potrzeba lat, by faktycznie przełożyła się na poprawę bezpieczeństwa dzieci, ale jesteśmy zdeterminowani, by tak właśnie było – mówił Grzegorz Wrona.