Dzieci uchodźcze po często tygodniach spędzonych w lasach po białoruskiej stronie granicy, po niejednokrotnie miesiącach od opuszczenia kraju pochodzenia, gdzie groziło im niebezpieczeństwo, nierzadko pokrzywdzone przestępstwem handlu ludźmi, niepewne jutra nie mogą czekać wiele dni na znalezienie miejsca w pieczy zastępczej – podkreślał na spotkaniu z Przedstawicielem Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych (UNHCR) Adam Chmura, zastępca Rzeczniczki Praw Dziecka.

Początek września przyniósł kolejne ważne spotkanie przedstawicieli Rzeczniczki Praw Dziecka poświęcone dzieciom z doświadczeniem uchodźczym przebywającym w Polsce.

Adam Chmura, zastępca RPD i Michał Żłobecki, dyrektor Zespołu Spraw Międzynarodowych i Konstytucyjnych w BRPD, 6 września 2024 r. spotkali się z Kevinem Allenem, Przedstawicielem Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych (UNHCR) w Polsce oraz z jego współpracownikami.

Tematem rozmów była sytuacja małoletnich obywateli Ukrainy ewakuowanych do naszego kraju wraz z ich placówkami opiekuńczo-wychowawczymi i przeprowadzany obecnie przez stronę ukraińską proces indywidualnej oceny potrzeb tych dzieci oraz sytuacja, zwłaszcza małoletnich bez opieki, przekraczających granicę polsko-białoruską w poszukiwaniu ochrony międzynarodowej.

Kevin Allen i Adam Chmura, podkreślili pełną zgodność poglądów UNHCR i Biura RPD m.in. co do konieczności zapewnienia bezpiecznej, wyspecjalizowanej i odpowiednio przygotowanej pieczy zastępczej dla każdego dziecka, które poszukuje ochrony międzynarodowej w Polsce.

– Dzieci uchodźcze, po często wielu dniach, tygodniach spędzonych w lasach po białoruskiej stronie granicy, po niejednokrotnie wielu miesiącach od opuszczenia kraju pochodzenia, gdzie groziło im niebezpieczeństwo, nierzadko pokrzywdzone przestępstwem handlu ludźmi, a zawsze niepewne co do swojego jutra nie mogą czekać wiele dni na znalezienie miejsca w pieczy zastępczej. Mają prawo oczekiwać od nas, że otoczymy je – jako państwo – szczególną opieką. Uważamy w Biurze RPD, że nie zapewniają tego obecne rozwiązania prawne, które nakazują umieszczanie tych dzieci w placówkach pieczy typu interwencyjnego. Z dwóch powodów: po pierwsze – generalnego braku miejsc w pieczy zastępczej tego typu, a po drugie – nieprzygotowania pracowników placówek, mimo ich największych starań, które oczywiście bardzo mocno doceniamy, do pracy z tą szczególną grupą dzieci – mówił zastępca Moniki Horna-Cieślak.

Adam Chmura i Michał Żłobecki podkreślali, że potrzeba powołania specjalistycznej pieczy interwencyjnej dla dzieci uchodźczych (wyspecjalizowane rodziny zastępcze i dedykowane placówki) jest czymś, o co zgodnie apeluje Rzeczniczka Praw Dziecka, Rzecznik Praw Obywatelskich, Straż Graniczna, placówki opiekuńczo-wychowawcze, w których dziś umieszczane są dzieci z doświadczeniem uchodźczym oraz organizacje pozarządowe działające na rzecz cudzoziemców.

Wspólna wizyta przedstawicieli RPD i RPO przy granicy z Białorusią

– Stosunkowo niewielkie zmiany prawne w obrębie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz ustaw cudzoziemskich mogłyby pozwolić lepiej chronić dobro „dzieci w drodze” (children on the move) – zauważył zastępca RPD. Przedstawiciele UNHCR i BRPD zgodzili się wspólnie dążyć do zmiany prawa w tym zakresie.

UNHCR jest głównym partnerem BRPD, jeśli chodzi o ochronę praw dzieci uchodźczych przebywających w Polsce.