21 listopada w związku ze Światowym Dniem Rzucania Palenia w Sejmie odbyło się wspólne posiedzenie parlamentarnych zespołów. Rzeczniczkę Praw Dziecka reprezentowała Barbara Olszowy z Zespołu Zdrowia i Spraw Socjalnych BRPD.

Młodzież w wieku 16-17 lat najczęściej kontakt z paleniem zaczyna od e-papierosów. Dlatego w trakcie obrad sejmowych Parlamentarnych Zespołów ds. Dzieci, Przeciwdziałania Uzależnieniom oraz Chorób Cywilizacyjnych poruszono m.in. temat zagrożeń, jakie niosą ze sobą elektroniczne papierosy dla układu oddechowego dzieci i młodzieży. Omówiono również aspekty ograniczenia inicjacji nikotynowej wśród osób nieletnich oraz propozycje zmian legislacyjnych.

Posiedzeniu przewodniczyła Iwona Kozłowska, przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Chorób Cywilizacyjnych. W spotkaniu również udział wzięli: Alicja Chybicka, przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Dzieci, Małgorzata Niemczyk przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Przeciwdziałania Uzależnieniom, posłowie oraz przedstawiciele Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia, środowiska medycznego, branży vapingowej oraz organizacji społecznych.

– W ostatnich latach pojawiło się nowe zagrożenie dla zdrowia publicznego, jakim są podgrzewane wyroby tytoniowe i elektroniczne papierosy. Dane Komisji Europejskiej wskazują, że w ostatnich latach na obszarze całej UE wielkość sprzedaży podgrzewanych wyrobów tytoniowych wzrosła o 2009 proc. Młodzi konsumenci postrzegają je jako mniej zagrażające zdrowiu, czego jednak nie można jednoznacznie potwierdzić – mówiła Dagmara Korbasińska-Chwedczuk, dyrektorka Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia. I dodała, że obecne na rynku saszetki z syntetyczną nikotyną nie są wyrobami tytoniowymi w rozumieniu ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Nie są regulowane jej przepisami.

Dagmara Korbasińska-Chwedczuk zapewniła, że resort prowadzi obecnie prace analityczne dotyczące możliwości uregulowania rynku podobnych wyrobów. Niezależnie od tego finalizowane są prace nad ustawą implementującą dyrektywę UE w sprawie zakazu stosowania aromatu charakterystycznego w tzw. podgrzewanych wyrobach tytoniowych do prawa krajowego oraz nad ustawą dotycząca ochrony dzieci.

Słodki wariant też zabija

– E-papierosy zostały wprowadzone na rynek jako nikotynowa terapia zastępcza. Obecnie głównie młodzież jest zainteresowana ich używaniem – mówiła Katarzyna Krenke specjalistka pediatrii, hematologii i onkologii dziecięcej, pulmonologii oraz chorób płuc dzieci. Zdaniem prelegentki sposób reklamowania e-papierosów oraz słodkie i owocowe smaki wskazują, że producenci ukierunkowani są na dzieci i młodzież jako docelowego konsumenta.

Na ten m.in. aspekt zwracała już uwagę w piśmie do Ministerstwa Zdrowia Rzeczniczka Praw Dziecka. W korespondencji z czerwca powołała się m.in. na raport Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych pt. Rynek jednorazowych e-papierosów w Polsce. Wynika z niego, że w 2023 r.  krajowa sprzedaż jednorazowych e-papierosów wyniosła aż 100 mln sztuk! Rok wcześniej było to 32,3 mln. Eksperci szukając przyczyny tak wielkiej popularności e-papierosów wskazują, poza niską ceną i łatwą dostępnością, także kolorowe, atrakcyjne opakowanie, oraz smaki, słodyczy lub owoców (90 proc. tych wyrobów to taki „słodki wariant”). To, z kolei, może powodować, że produkt jest szczególnie atrakcyjny dzieciom i młodzieży.

Potrzeba zmian legislacyjnych

Andrzej Fal, prezes Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego, zaapelował o jak najszybsze i skuteczne podjęcie kroków przez organy państwa w celu wyeliminowania papierosów smakowych, co okazało się możliwe w odniesieniu do saszetek zawierających alkohol. Natomiast w opinii mecenas Dagmary Różyk niezbędne działania legislacyjne powinny prowadzić do zakazania sprzedaży produktów smakowych, wprowadzenia restrykcyjnego obowiązku badań składu chemicznego płynów do e-papierosów przed dopuszczeniem ich do sprzedaży oraz wprowadzenia zakazu sprzedaży tego rodzaju produktów w pobliżu szkół.

Podczas posiedzenia otworzono okolicznościową wystawę pt. „VapowaNIE – chwilowa chmura, trwałe skutki”. To część kampanii edukacyjnej dotyczącej budowania świadomości o jednym z największych problemów zdrowia publicznego w Polsce, jakim jest rosnąca skala nikotynizmu.