O analizę tego, czy zakres wskazań refundacyjnych dla produktów leczniczych zawierających metylofenidat odpowiada aktualnym wskazaniom leczenia ADHD zwróciła się Rzeczniczka Praw Dziecka do Ministerstwa Zdrowia.

– Obecne brzmienie zakresu wskazań refundacyjnych dla leków zawierających methylphenidati hydrochloridum wpływa bezpośrednio na sytuację w obszarze ordynacji lekarskich na rzecz dzieci z ADHD, u których lekarz stwierdził konieczność włączenia farmakologicznego, ale dzieci te nie są jeszcze objęte psychoterapią (ze względu albo na aktualny brak wskazań albo na oczekiwanie na udzielenie świadczenia psychoterapeutycznego) – wskazała w piśmie Monika Horna-Cieślak.

Wystąpienie do Minister Zdrowia

Zakres wskazań refundacyjnych, za element niezbędny w postępowaniu niefarmakologicznym w leczeniu dziecka powyżej 6. roku życia wskazuje psychoterapię. Interpretacja powyższego wskazuje wprost, że aby lekarz mógł zaordynować leczenie farmakologiczne u dziecka z ADHD lekiem refundowanym, małoletni musi być objęty oddziaływaniami psychoterpautycznymi. I tu trudność dotyczy wskazania wprost na psychoterapię jako element obligatoryjny oddziaływań niefarmakologicznych – co nie jest zbieżne ze standardami leczenia dzieci z ADHD, które określają szerszy zakres oddziaływań niefarmakologicznych dedykowanych małoletniemu z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej.

Leczenie metylofenidatem nie stanowi alternatywnej dla leczenia niefarmakologicznego ścieżki terapeutycznej dla dzieci z ADHD, ale jej uzupełnienie. Zgodnie z CHPL (Charekterystyka Produktu Leczniczego) dla wszystkich leków zawierających metylofenidat leczenie nie może odbywać się bez współprowadzonego oddziaływania niefarmakologicznego.

Tymczasem zalecaną formą terapii o udowodnionej skuteczności w przypadku tej grupy małych pacjentów jest terapia poznawczo-behawioralna ukierunkowana na: pracę nad relacjami rówieśniczymi, rozwijanie mowy wewnętrznej, ekspresję i radzenie sobie z emocjami, samokontrolę, umiejętność aktywnego słuchania. Innymi przydatnymi formami terapii są: terapia interpersonalna, systemowa terapia rodzin, arteterapia, terapia zabawowa oraz poradnictwo.

Ponadto, jak wskazuje konsultant krajowa w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, udowodnioną skuteczność w postępowaniu wobec pacjenta z ADHD mają interwencje behawioralne, które mogą – ale nie muszą – być prowadzone w podmiocie udzielającym świadczeń zdrowotnych. Należy również uwzględnić okoliczność dotyczącą dostępności do świadczeń psychoterapeutycznych, która obecnie, tak w aspekcie czasowym jak i fizycznym, nie odpowiada w pełni na potrzeby osób poniżej 18. roku życia.

Zatem postulatem środowiska psychiatrów dzieci i młodzieży jest dostosowanie zakresu wskazań refundacyjnych dla leków zawierających substancję czynną chlorowodorek metylofenidatu do faktycznych zakresów oddziaływań niefarmakologicznych ustalonych dla rozpoznania ADHD. Czyli, obok psychoterapii, wskazanie w pierwszej kolejności na prowadzenie oddziaływań psychospołecznych, które obecnie także znajdują się w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 19 czerwca 2019 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień. Pozwoliłoby to ordynować małoletnim, u których rozpoznano ADHD, a nie stwierdzono jeszcze konieczności włączenia psychoterapii, leków refundowanych odpowiadających ich problemowi zdrowotnemu.

– W odniesieniu do powyższego, w mojej ocenie, system opieki zdrowotnej powinien być spójny i zbieżny ze stanem aktualnej wiedzy medycznej i skonstruowany w taki sposób, aby służyć pacjentowi, w szczególności małoletniemu. W przypadku ADHD u małoletnich, na podstawie przedstawionych mi opinii ekspertów, zasadnym wydaje się być podjęcie w resorcie zdrowia analizy tego, czy zakres wskazań refundacyjnych dla produktów leczniczych zawierających metylofenidat odpowiada aktualnym wskazaniom leczenia zespołu nadpobudliwości psychoruchowej – napisała Rzeczniczka Praw Dziecka. Podkreśliła, że nieleczone ADHD niesie ze sobą duże ryzyko powikłań zdrowotnych, emocjonalnych i społecznych u dziecka. – Dlatego będę wdzięczna za podjęcie tego zagadnienia w Ministerstwie Zdrowia, poinformowanie mnie o zajętym stanowisku i ewentualnych działaniach – dodała Monika Horna-Cieślak.