Lepiej zapobiegać niż leczyć. O profilaktyce w walce z rakiem

profilaktyka nowotworów

W Międzynarodowym Dniu Walki z Rakiem odbyła się konferencja „Profilaktyka, wczesna diagnostyka i nowoczesne leczenie nowotworów – od świadomości do działania”. Rzeczniczkę Praw Dziecka reprezentowała Justyna Oknińska-Janzen z Zespołu Zdrowia i Spraw Socjalnych Biura RPD.

Podczas wydarzenia, 4 lutego w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej – Curie – PIB w Warszawie, przedstawiono wyniki badania na temat postaw społecznych dotyczących profilaktyki. W konferencji wzięli udział m.in. Izabela Leszczyna – Ministra Zdrowia, senator Beata Małecka – Libera, Marek Kustosz – prezes Fundacji To Się Leczy, dr hab. Beata Jagielska – dyrektor Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej – Curie – PIB, prof. Piotr Rutkowski – przewodniczący Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.

Choroby nowotworowe to nadal druga najczęstsza przyczyna zgonów w naszym kraju. Stąd promowanie działań na rzecz walki z rakiem jest jednym z kluczowych wyzwań zdrowotnych. Istotne znaczenie odgrywa profilaktyka i edukacja.

Izabela Leszczyna zwróciła uwagę, by w codziennym życiu zminimalizować zagrożenie nowotworem. Palenie papierosów w każdej postaci, spożycie alkoholu, jedzenie żywności wysoko przetworzonej czy brak aktywności fizycznej sprzyja rozwojowi chorób. Podkreśliła, że coraz więcej i coraz głośniej należy mówić o obowiązkach pacjentów – o tym, że zdrowie w dużej mierze jest w ich rękach. Ale również w rękach rządu. Rada Ministrów przyjęła ustawy antynikotynowe, które wprowadzają całkowity zakaz sprzedaży e-papierosów młodzieży do 18. roku życia oraz eliminują z rynku aromatyzowane wyroby tytoniowe.

Niestety, wciąż pojawiają się głosy sprzeciwu wobec innych restrykcji, np. dotyczących sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych. Zdaniem ministry dostępność alkoholu w takich miejscach nie ma nic wspólnego z wolnością, a jest realnym zagrożeniem dla zdrowia publicznego.

Szefowa resortu zdrowia zwróciła również uwagę, iż jednym z kluczowych działań profilaktycznych jest wprowadzenie do szkół szczepień przeciwko wirusowi HPV. To ważny krok w kierunku zmniejszenia ryzyka zachorowania na nowotwory związane z tym wirusem.

Kolejną istotną inicjatywą rządu jest planowane wprowadzenie do szkół edukacji zdrowotnej. Choć początkowo przedmiot nie będzie obowiązkowy, to lekarze, organizacje pacjenckie i eksperci powinni aktywnie przekonywać rodziców, że uczestnictwo w tych zajęciach to inwestycja w zdrowie dzieci.

Prof. Piotr Rutkowski, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Onkologicznego poinformował, że obecnie trwają testy funkcjonalności Narodowego Portalu Onkologicznego. Znajdą się tam informacje o kolejnych krokach w terapii onkologicznej, profilaktyce i możliwości wsparcia psychologicznego.

Prof. Paweł Koczkodaj z Zakładu Epidemiologii i Prewencji Pierwotnej Nowotworów NIO-PIB przypomniał, że najczęściej występującym nowotworem w Polsce jest rak płuca. Na przestrzeni lat obserwowany jest spadek zgonów nowotworowych spowodowanych rakiem płuca wśród mężczyzn, ale w przypadku kobiet liczba ta rośnie. W tym kontekście znaczenia nabiera profilaktyka pierwotna, czyli działania, które mają zapobiec wystąpieniu choroby – w tym przypadku edukacja w zakresie szkodliwości używania tytoniu.

 Prof. Michał F. Kamiński z Kliniki Gastroenterologii Onkologicznej NIO-PIB ocenił, że skuteczna profilaktyka zmniejsza liczbę osób, które wymagają drogiego leczenia onkologicznego. Nakłady na profilaktykę w Polsce to ok. 400 mln zł, przy blisko 200 mld zł budżetu na zdrowie w ubiegłym roku.

Organizatorem konferencji byli: Narodowy Instytut Onkologii, Polskie Towarzystwo Onkologiczne i Fundacja To Się Leczy.