W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi urodzonego w Wielkiej Brytanii małoletniego Victora, którego matce polski sąd odmówił transkrypcji brytyjskiego aktu urodzenia z wpisanymi tam dwoma matkami, informujemy, że niezwłocznie po otrzymaniu pisemnego uzasadnienia uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 grudnia 2019 r. Rzecznik Praw Dziecka wystąpił 9 stycznia 2020 roku do Konsula Generalnego RP w Londynie z prośbą o przyjęcie wniosku matki czterolatka o wydanie mu paszportu i uruchomienie procedury nadania mu PESEL. Małoletni Victor jest bowiem obywatelem polskim, nabył obywatelstwo polskie z urodzenia, po matce biologicznej, i nieuprawnione jest twierdzenie, jakoby miał status bezpaństwowca. Rzecznik w piśmie do Konsula podkreślił, że nabycie polskiego obywatelstwa nie jest uzależnione od dokonania transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia.

Dlatego Rzecznik Praw Dziecka wniósł o wydanie małoletniemu polskiego paszportu tymczasowego – w którym PESEL nie jest bezwzględnie wymagany – na podstawie brytyjskiego aktu urodzenia, a następnie złożenie wniosku o nadanie chłopcu PESEL z wykorzystaniem tych danych wskazanych w brytyjskim dokumencie, które nie budzą wątpliwości co do zgodności z porządkiem prawnym Rzeczypospolitej Polskiej.

Rzecznik Praw Dziecka nie widzi podstaw do zmiany rozwiązań systemowych w tym zakresie, bowiem w jego opinii obowiązujące przepisy są wystarczające do wydawania polskim obywatelom urodzonym za granicą polskich dokumentów paszportowych i nadawania im PESEL. Rzecznik podkreśla, że nadanie PESEL polskiemu obywatelowi jest czynnością wyłącznie techniczną, która może odbyć się w każdym urzędzie gminy w Polsce albo w każdej polskiej placówce dyplomatycznej.

Rzecznik zwraca przy tym uwagę, że polski porządek prawny opiera się na prawie naturalnym, czyli m.in. uznaje, że ojcem dziecka nie może być kobieta, bowiem nie jest to z punktu widzenia natury możliwe. Dlatego, jak słusznie stwierdził polski sąd, nie da się wprowadzić do polskiego porządku prawnego zagranicznych dokumentów, które zawierają niezgodne z naszymi przepisami wpisy. Rzecznik zaznacza, że wywołałyby one konflikty prawne, które mogłyby uniemożliwić dochodzenie pełni praw dziecka i obrócić się w rzeczywistości przeciwko temu dziecku.

Na podstawie zagranicznych aktów stanu cywilnego, przy wykorzystaniu widniejących tam danych zgodnych z polskim porządkiem prawnym, można i należy wydawać polskim obywatelom dokumenty tożsamości. Takie działania pozwalają zabezpieczać najlepiej pojęte dobro dzieci jako obywateli Rzeczpospolitej Polskiej.