Polski uczeń zaczyna dzień od… oglądania filmów w telewizji lub komputerze, po szkole wychodzi z psem na spacer i czasami spotyka się ze znajomymi. Wieczory spędza w domu ze smartfonem w ręku i zamiast kolacji je słodycze. Często się nudzi i z wiekiem narastają u niego negatywne emocje. Wyniki ogólnopolskich badań „Dziennik codziennej aktywności dzieci i młodzieży” Rzecznik Praw Dziecka Mikołaj Pawlak przedstawił na posiedzeniu prezydenckiej Rady ds. Rodziny, Edukacji i Wychowania.

„Badania codziennej aktywności młodego pokolenia pokazują rozwój niepokojących tendencji, które wynikają przede wszystkim z rosnącego uzależnienia od internetu. Młodzi wolą oglądać filmy i serwisy społecznościowe, i to od samego rana, niż spotykać się ze znajomymi. Źle się przy tym odżywiają. Wyniki wskazują na braki w relacjach interpersonalnych i spadek twórczej aktywności własnej, co w efekcie może osłabić w przyszłości zdolności do samorozwoju” – podkreśla Mikołaj Pawlak, który zlecił ogólnopolskie badanie pt. „Dziennik codziennej aktywności dzieci i młodzieży”.

Eksperci, którzy analizowali zebrane dane, zwracają uwagę, że świat wirtualny powoli zastępuje młodym świat realny, zubażając ich relacje rówieśnicze i zwiększając pasywność. Dlatego niezwykle ważne jest ich zdaniem nieustanne promowanie aktywności fizycznej dzieci i młodzieży, zachęcanie do uczestnictwa w zajęciach szkolnych i pozaszkolnych, a także zwiększanie motywacji uczniów do rozwoju ich zainteresowań, hobby i pasji.

Z raportu aktywności wynika, że badani w każdym wieku dość chętnie angażują się w codzienne obowiązki domowe. Rano większość dzieci ścieli swoje łóżka i zajmuje się opieką nad zwierzętami domowymi. W ciągu dniu najstarsi przygotowują także posiłki i sprzątają mieszkanie.

Dobrą informacją jest także to, że ponad połowa badanych w każdej grupie wiekowej rozmawia rano z domownikami, choć najczęściej są to dzieci w wieku 7-13 lat. Wraz z wiekiem znacznie obniża się odsetek osób, które się przytulają do rodziców. Rano przytula się niemal połowa najmłodszych badanych i tylko 18% młodzieży. Podobna tendencja ma miejsce wieczorem (37% i 17%).

Dzieci i młodzież nudzą się o każdej porze dnia. Rano nudzi się 23% najmłodszych, 27% dzieci w wieku 10-13 lat oraz aż 30% młodzieży. W południe (czyli również w szkole) nudzi się co piąte dziecko w wieku 7-9 lat, 35% w wieku 10-13 lat i 34% najstarszych badanych. Podobną tendencję odnotowano, biorąc pod uwagę wieczór (odpowiednio: 17%, 30% i 28%). Dzieci i młodzież rzadko uczestniczą w czynnościach pozadomowych, szczególnie niskie noty w zakresie aktywności poza domem zaobserwowano wśród młodzieży.

Młodsze dzieci mają poważny problem z cyfrowym uzależnieniem. Niemal połowa najmłodszych (47%) ogląda rano telewizję lub filmy na komputerze, a prawie co piąta osoba w tym wieku gra w gry komputerowe (18%). Również w południe (32%) i wieczorem (56%) najwyższy odsetek oglądania telewizji lub filmów na komputerze dotyczy najmłodszych badanych. Aż 90% badanych z grupy 10-13 lat przyznało, że przegląda rano media społecznościowe, nawet przez 2 godziny!

Wyniki pokazują, że śniadanie i obiad spożywa zdecydowana większość badanych w każdej grupie wiekowej. Z kolei jedzenie kolacji wieczorem jest najmniej popularnym zajęciem wśród najstarszych badanych (45%). Dla porównania – kolację spożywa 73% dzieci w wieku 7-9 lat oraz 60% nieco starszych (10-13 lat). Najwyższy odsetek odnotowano natomiast w najstarszej grupie dla wieczornego jedzenia słodyczy i picia napojów gazowanych (23%).

Wszystkie grupy zostały zapytane również o to, czy się modlą. Wyniki pokazują, że rano najczęściej modlą się najmłodsi badani (30%). Rano robi to również co piąta osoba w wieku 10-13 lat (19%) i co czwarta w wieku 14-17 (24%). Wieczorem nadal najczęściej modlą się najmłodsi badani (31%), a także 23% osób w wieku 10-13 lat oraz 11% młodzieży.

Najmłodsi badani docierają do szkoły głównie samochodem (38%), podobny odsetek dotyczy dzieci w wieku 10-13 lat (36%), natomiast nieco mniej młodzieży (27%). Piesza podróż do szkoły charakteryzuje najczęściej osoby w wieku 10-13 lat (37%). Pieszo do szkoły przychodzi również co piąty badany w wieku 7-9 lat (19%) oraz 15% osób z najstarszej grupy. Autobus lub tramwaj jest relatywnie mało popularnym środkiem transportu do szkoły wśród dwóch najmłodszych grup, natomiast korzysta z niego aż 52% młodzieży.

Badani wieczorem spędzają najwięcej czasu z rodzicami (z mamą lub z tatą), co potwierdziła zdecydowana większość osób w wieku 7-9 lat oraz 10-13 lat (odpowiednio: 71% i 72%). Dotyczy to także 43% najstarszych odpowiadających. Wśród młodzieży z grupy wiekowej 14-17 lat odnotowano, że częściej niż inne grupy spędzają oni wieczorem czas sami (27%) lub ze znajomymi (25%).

Wieczorem przebywanie na powietrzu, poza domem, częściej dotyczy najmłodszych (16%), najrzadziej osób w wieku 14-17 lat (8%). Nauka języka obcego dotyczy częściej dzieci powyżej 10 lat (10-13 lat: 13%, 14-17 lat: 14%), a zajęcia związane z hobby wykonywane są wieczorem najczęściej przez 10-13-latków (11%).

Zdecydowana większość w wieku 14-17 lat korzysta wieczorem z mediów społecznościowych (58%), mniejszy odsetek charakteryzuje w tym aspekcie osoby w wieku 10-13 lat (37%). W przypadku czasu wieczornego grania w gry komputerowe – do 1 godz. gra 44% dzieci w wieku 10-13 lat oraz 42% starszych badanych. Z kolei przez 1-2 godz. gra 37% osób ze średniej grupy wiekowej i 36% młodzieży.

Słabe oceny wiążą się z wieczornymi czynnościami higienicznymi. Wieczorną toaletę wykonuje 64% najmłodszych osób, 58% badanych w wieku 10-13 lat i tylko połowa najstarszych.

W ostatniej części ankiety badani zostali zapytani o udział w zajęciach dodatkowych w dniu poprzedzającym badanie. Zdecydowana większość odpowiadających nie uczestniczyła w takich aktywnościach. Dzień wcześniej w zajęciach brało udział 12% dzieci w wieku 7-13 lat oraz 6% młodzieży.

Dziennik codziennej aktywności dzieci i młodzieży – raport z badania

Badaniem objęto ponad 1900 dzieci z całej Polski w trzech grupach wiekowych: 7-9 lat, 10-13 lat i 14-17 lat. Zrealizowano je w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych we wrześniu 2022 r.