Zanieczyszczenie powietrza to największe środowiskowe zagrożenie dla zdrowia w Unii Europejskiej – wynika z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) – a szybka poprawa jego jakości daje szansę na uniknięcie tysięcy przedwczesnych śmierci rocznie. Przedstawicielka Rzeczniczki Praw Dziecka Moniki Horna-Cieślak wzięła udział w Okrągłym Stole na Rzecz Poprawy Jakości Powietrza. Spotkanie odbyło się z inicjatywy organizacji pozarządowych, które przedstawiły rządowi swoje propozycje zmian.

Główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza jest spalanie węgla i drewna w domowych instalacjach grzewczych oraz emisje z transportu. Dlatego wśród propozycji, jakie organizacje przekazały 28 lutego przedstawicielom rządu, znalazło się zapewnienie ciągłości finansowania programu Czyste Powietrze, prefinansowanie wymiany pieców dla najuboższych, niższe taryfy dla użytkowników pomp ciepła czy znaczne zwiększenie liczby stacji monitorujących jakość powietrza. Eksperci nie mieli też wątpliwości, że eliminacja zanieczyszczeń powietrza wymaga skoordynowanych działań wielu resortów.

Na spotkaniu szczególnie mocno podkreślono fatalny wpływ, jaki zła jakość powietrza ma na zdrowie Polek i Polaków, w tym dzieci.

– Dziś w prawie każdej polskiej rodzinie znajdzie się co najmniej jedna osoba cierpiąca z powodu nowotworów, POChP, astmy lub innych chorób i zaburzeń wynikających z codziennej ekspozycji na toksyny ulatujące z kominów czy rur wydechowych. Bagatelizowanie problemu, albo odkładanie go na potem, jest ciosem w polską rodzinę, która ponosi najwyższe koszty dotychczasowych zaniechań – powiedziała Kamila Kadzidłowska z inicjatywy Rodzice dla Klimatu.

Przedstawicielka Rzeczniczki Praw Dziecka podkreśliła, że najbardziej z powodu fatalnej jakości powietrza cierpią najsłabsi, czyli osoby starsze i dzieci. Dr Anna Gałązka, Główny specjalista w Zespole Spraw Społecznych BRPD wskazała na działania podejmowane od lat przez Biuro Rzecznika Praw Dziecka w tym zakresie. Wśród nich były wystąpienia generalne kierowane do Prezesa Rady Ministrów, a także ministrów klimatu, infrastruktury, rozwoju czy finansów – alarmujące w sprawie fatalnego wpływu zanieczyszczenia powietrza na zdrowie dzieci, opisujące wykluczenie komunikacyjne dzieci ze wsi i małych miejscowości, gdzie brakuje niskoemisyjnego transportu publicznego czy apelujące o wdrożenie działań w związku z zanieczyszczeniem powietrza.

Organizatorami Okrągłego Stołu na Rzecz Poprawy Jakości Powietrza byli: Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, HEAL Polska, Ruch Rodzice dla Klimatu, Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych, Polski Alarm Smogowy, Fundacja FrankBold oraz Polski Klub Ekologiczny Okręgu Mazowieckiego.

W spotkaniu udział wzięli m.in. wiceminister klimatu i środowiska Krzysztof Bolesta, wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny, wiceminister funduszy i polityki regionalnej Konrad Wojnarowski, a także przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, NIK-u, samorządów i środowisk naukowych.

Obecnie w Unii Europejskiej toczą się negocjacje w sprawie kształtu nowych regulacji antysmogowych. Chodzi m.in. o to, jakie normy i od kiedy mają obowiązywać w krajach UE. Ostateczny kształt nowych przepisów wpłynie na działania antysmogowe podejmowane w Polsce i w całej Unii w najbliższej dekadzie.

Fot. Max Zieliński