Najlepszym miejscem na zdjęcia dzieci jest domowy album. Tymczasem o tym, jak ważna jest ochrona prywatności najmłodszych zapominają najczęściej dorośli. Rodzice, opiekunowie, przedstawiciele placówek i instytucji. O tym, czym to grozi – alarmują eksperci Biura Rzeczniczki Praw Dziecka i zapraszają na webinar.

Dzielenie się przez rodziców informacjami i zdjęciami dzieci w mediach społecznościowych stało się jednym z najbardziej dyskutowanych tematów w dobie cyfrowej rewolucji. Coraz częściej obserwujemy, jak rodzice z dumą prezentują każdy etap życia swoich pociech, poczynając od pierwszego USG, nie zastanawiając się nad konsekwencjami takiej otwartości. A te mogą być poważne. Naruszenie dóbr osobistych, cyberprzemoc, hejt, kradzież tożsamości, przerobienie zdjęć przez sztuczną inteligencję, a także bezprawne wykorzystanie w celach przestępczych (włączając pornografię) – wylicza Katarzyna Hernandez, dyrektorka Zespołu Edukacji Cyfrowej i Bezpieczeństwa w Sieci w BRPD. – Warto zwrócić uwagę, że takie zachowanie pozbawia dziecko możliwości tworzenia własnego wizerunku w sieci – ostrzega.

Zbliżają się wakacje, czas urlopów, a co za tym idzie – wspólnych rodzinnych wyjazdów i… kolejnych okazji do zdjęć. Rodzice i opiekunowie chętnie dzielą się zdjęciami z radosnych, wspólnie spędzonych chwil w mediach społecznościowych. Stanowi to jednak poważne wyzwanie dla prywatności, bezpieczeństwa i etycznych granic publikowania wizerunku dzieci w Internecie. Tym bardziej, że raz udostępniony wizerunek w sieci, pozostanie tam na zawsze.

Tymczasem badania London School of Economics z 2018 r. wśród brytyjskich rodziców pokazały, że 75 proc. respondentów korzystających z Internetu publikuje online zdjęcia i filmy przedstawiające ich dzieci, a 25 proc. z nich robi to średnio raz w tygodniu.

– Pamiętajmy, że wizerunek to dobro osobiste i dana osobowa, która podlega ochronie. Zgodnie z polskim prawem, rozpowszechnianie wizerunku, który umożliwia rozpoznanie osoby, wymaga zgody. Za ochronę wizerunku młodych do 16. roku życia odpowiadają rodzice lub opiekunowie prawni i to oni mogę takiej zgody udzielić. Jednak fakt, że zarządzają nie swoim wizerunkiem powinien byś przesłanką do tego, by robić to w imieniu dzieci niezwykle rozważnie. Ważnym aspektem dbania o wizerunki dzieci jest też rozmowa na ten temat i edukacja – opisuje Katarzyna Hernandez.

Ekspertka zwraca uwagę na to, co zarówno dziecko, jak i dorośli wiedzieć powinni. Dzieci – że wizerunek jest ich własnością. Co za tym idzie, mają prawo i obowiązek o niego dbać. Dorośli – że należy rozmawiać z dzieckiem pokazując konsekwencje. – Warto też zadać sobie kilka kluczowych pytań – proponuje ekspertka BRPD. I wylicza je:

1. Czy dziecko zgadza się na publikację? To w końcu jego zdjęcie…
2. Czy naprawdę musisz dane zdjęcie dziecka opublikować? Jaki cel spełnia takie działanie?
3. Czy jest inna forma, np. zamknięta rodzinna grupa, która umożliwi podzielenie się zdjęciem, bez dostępu do niego osobom niepowołanym?
4. Czy zdjęcie może sprawić potencjalne problemy dziecku w przyszłości? Np. podczas rekrutacji do pracy.
5. Czy zdjęcie nie przedstawia dziecka w intymnej lub ośmieszającej go sytuacji?
6. Jeśli uznasz, że chcesz zdjęcie opublikować, czy musi ono przedstawiać wizerunek dziecka umożliwiający jego rozpoznanie?

Nad zasadnością rozpowszechniania zdjęć warto się też zastanowić w sytuacji, gdy jesteśmy proszeni o udzielenie zgody na publikację wizerunku dzieci. Np. przez szkołę, inną placówkę oświatową, instytucję organizującą wydarzenie kulturalne, społeczne. Każde działanie opiekunów powinno mieć na względzie dobro dziecka, a dziecko w takim samym stopniu, jak dorosły, ma prawo do prywatności i prawo ochrony dóbr osobistych. Ponadto wyrażenie zgody na wykorzystanie wizerunku nie może być warunkiem uczestnictwa dziecka w obozie, koloniach czy konkursie. – Organizator musi zapewnić nam zarówno możliwość wyrażenia zgody, jak i odmowy – zaznacza Katarzyna Hernandez. I przypomina po raz kolejny: – Dzieci powinny wiedzieć, że ich wizerunek jest ich własnością. Mają prawo i obowiązek o niego dbać. Z pomocą świadomych zagrożeń dorosłych.

Temat publikacji wizerunku dzieci będzie tematem najbliższego webinaru organizowanego przez Rzeczniczkę Praw Dziecka. Zapraszamy już 19 czerwca o godz. 18.30.