O niezwłoczne podjęcie działań zmierzających do wznowienia działalności Instytutu Ekspertyz Sądowych im. prof. dr Jana Sehna w Krakowie zaapelowała Monika Horna-Cieślak, Rzeczniczka Praw Dziecka do Adama Bodnara, Ministra Sprawiedliwości.

– Jednym z czynników determinujących sprawność i trafność podejmowania decyzji w sprawach rodzinnych jest istnienie wyspecjalizowanej bazy podmiotów świadczących usługi opiniowania na potrzeby prowadzonych spraw sądowych – wskazuje w piśmie Monika Horna-Cieślak.

Postępowania w sprawach rodzinnych i opiekuńczych, w większości wypadków wymagają – przed podjęciem ostatecznego rozstrzygnięcia – odwołania się do wiadomości specjalnych powołanych biegłych, w szczególności z zakresu takich dziedzin nauki jak pedagogika czy psychologia. Od specjalistów z tych dziedzin sąd rozstrzygający sprawę poweźmie wiedzę np. o ocenie kompetencji wychowawczych osób ubiegających się o sprawowanie władzy rodzicielskiej oraz uregulowanie kontaktów z dzieckiem, czy psychologicznych podstawach do ograniczenia lub pozbawienia władzy rodzicielskiej.

W tym zakresie, w sposób oczywisty tą podstawową bazę podmiotów opiniujących stanowią – obok biegłych sądowych – funkcjonujące przy każdym sądzie okręgowym opiniodawcze zespoły sądowych specjalistów predestynowane do opiniowania w sprawach rodzinnych i opiekuńczych oraz w sprawach nieletnich.

Natomiast – w ocenie Rzeczniczki Praw Dziecka – instytucją uzupełniającą w sposób szczególny wymienione podmioty w zakresie dokonywania diagnoz całych systemów rodzinnych jest Instytut Ekspertyz Sądowych im. prof. dr Jana Sehna w Krakowie, w ramach którego Zakład Psychologii Sądowej przeprowadza badania i wydaje opinie dotyczące osób dorosłych i dzieci. Jednakże na mocy Zarządzenia nr 1/2023 z dnia 13 stycznia 2023 roku wydanego przez Dyrektora Instytutu przyjmowanie spraw do opiniowania z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego oraz spraw małżeńskich zostało zawieszone do odwołania. Jako przyczyny wstrzymania opiniowania wskazano znaczne obciążenie Instytutu zleceniami, ograniczone możliwości lokalowe i niedobory kadrowe.

– Utrzymująca się sytuacja, w której brak jest możliwości kierowania spraw rodzin do diagnozy i opinii Instytutu, pozbawia cały system orzeczniczy bardzo wartościowego elementu sprzyjającego zabezpieczeniu praw dzieci w sprawach tych najbardziej skomplikowanych – apeluje Monika Horna-Cieślak.

Pismo do MS – o wznowienie działalności IES

W ocenie Rzeczniczki, wznowienie działalności Zakładu Psychologii Sądowej Instytutu Ekspertyz Sądowych im. prof. dra Jana Sehna w Krakowie w zakresie przyjmowania zleceń od sądów w zakresie prawa rodzinnego i opiekuńczego oraz w sprawach małżeńskich jawi się jako niezbędne i wymaga w tym zakresie podjęcia pilnych działań.