Pomoc psychologiczna, psychoterapeutyczna i psychiatryczna dla dzieci i młodzieży była tematem posiedzenia sejmowej Komisji do spraw Dzieci i Młodzieży, pod przewodnictwem posłanki Moniki Rosy. Rzeczniczkę Praw Dziecka reprezentowała Katarzyna Skrętowska-Szyszko, dyrektor Zespołu Zdrowia i Spraw Socjalnych BRPD.

W komisji 5  grudnia uczestniczyli też Wojciech Konieczny, sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia, podsekretarze stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej – Paulina Piechna-Więckiewicz i Izabela Ziętka, dr Aleksandra Lewandowska, Konsultant Krajowy w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, prof. Janusz Heitzman, wiceprezes zarządu Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, pełnomocnik ministra zdrowia ds. psychiatrii sądowej, Halszka Witkowska suicydolog, członek Zespołu Roboczego ds. prewencji samobójstw i depresji przy Radzie ds. Zdrowia Publicznego.

Monika Rosa, przewodnicząca sejmowej Komisji do spraw Dzieci i Młodzieży, rozpoczynając dyskusję podkreślała, że zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży jest palącym wzywaniem dla dorosłych.

Tematem posiedzenia było rozpatrzenie informacji Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Zdrowia na temat zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, a także informacji NIK o wynikach dwóch kontroli: „Pomoc psychologiczna i psychoterapeutyczna dla dzieci i młodzieży” oraz „Opieka psychiatryczna nad dziećmi i młodzieżą”.

Karolina Wirszyc-Sitkowska, dyrektor delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Poznaniu wskazała, że system pomocy psychiatrycznej i wsparcia psychoterapeutycznego w niezmienionym kształcie w dalszym ciągu nie zapewnia w szkołach i poradniach psychologiczno-pedagogicznych warunków do odpowiednio wczesnego rozpoznawania problemów i udzielania wszechstronnej pomocy dzieciom.

Od 2017 r. MEN podejmowało działania w celu zmiany systemów wsparcia, które jednak okazały się nieskuteczne. Wieloletnie prace nad projektem ustawy o wsparciu dzieci, uczniów i rodzin zostały wstrzymane przez ministra w lipcu 2022 r. Zrezygnowano między innymi z utworzenia centrum dziecka i rodziny, które miało koordynować udzielaną pomoc. Minister nie wdrożył w placówkach oświatowych opracowanych standardów opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej, mimo wydatkowania na ten cel zaplanowanej kwoty, to jest prawie 260 tys. zł – wynika z kontroli NIK.

– Minister Edukacji nie wypracował w porozumieniu z ministrem zdrowia zasad skoordynowanej współpracy jednostek oświatowych i służby zdrowia, do czego był zobowiązany w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego. W konsekwencji nie można mówić o efektywnej współpracy pomiędzy instytucjami zajmującymi się wsparciem dzieci i ich rodzin – mówiła przedstawicielka NIK. Poinformowała, że Izba negatywnie oceniła wdrażaną od 2019 r. reformę leczenia psychiatrycznego dzieci i młodzieży.

Zgodnie z wynikami kontroli NIK, również wdrażanie przez Ministra Zdrowia nowych rozwiązań w systemie opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży w dalszym ciągu nie zapewniły właściwej opieki. Potrzeby zdrowotne dzieci i młodzieży nie zostały zaspokojone, pomimo zwiększenia dostępności pomocy psychologicznej i psychoterapeutycznej w ramach wdrażanej od ponad czterech lat reformy psychiatrii dziecięcej. W dalszym ciągu brakowało lekarzy psychiatrów dzieci i młodzieży, w związku z czym kolejka oczekujących na leczenie wydłużała się. Szpitale były przepełnione – młodych pacjentów hospitalizowano na oddziałach dla dorosłych albo odmawiano im przyjęcia ze względu na brak miejsc.

– 5 lipca 2024 r. w ramach Rady do spraw Zdrowia Psychicznego został powołany Zespół do spraw Organizacji Opieki Psychiatrycznej dla Dzieci i Młodzieży. Na posiedzeniu rady 9 grudnia planowane jest przedstawienie wniosków i rekomendacji zespołu w zakresie dalszych niezbędnych działań w obszarze psychiatrii dziecięcej – zapowiedział wiceminister Wojciech Konieczny.

W trakcie posiedzenia wskazano, że problem zdrowia psychicznego dotyka także dzieci poniżej wieku szkolnego, gdzie brak jest dedykowanych świadczeń dla tej grupy dzieci. Podkreślono ogromną rolę rodziny we wczesnej identyfikacji problemu zdrowia psychicznego. Zwrócono uwagę na wpływ zjawiska przemocy rówieśniczej, w szczególności w szkołach. Wskazano także, że pomoc w kryzysie powinna mieć charakter lokalny oraz że w trosce o zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży kluczowa jest współpraca międzyresortowa.