Zmiana definicji pierwszej pomocy w kontekście ratowania dzieci we wstrząsie anafilaktycznym była tematem spotkania przedstawicieli Polskiego Towarzystwa Alergologicznego z Katarzyną Skrętowską-Szyszko, dyrektorką Zespołu Zdrowia i Spraw Socjalnych Biura Rzeczniczki Praw Dziecka.

W spotkaniu 21 stycznia ze strony Polskiego Towarzystwa Alergologicznego (PTA) udział wzięli: prof. Radosław Gawlik, prof. Zbigniew Bartuzi, prof. Marek Kulus i Anna Ben Drissi, dyrektorka zarządzająca PTA.

Obecnie przepisy regulujące kwestie dotyczące udzielania pierwszej pomocy nie obejmują produktów leczniczych wydawanych z przepisu lekarza. W związku tym konieczna jest zmiana definicji pierwszej pomocy zawartej w ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym (PRM). Aktualnie procedowany jest projekt ustawy, który zakłada rozszerzenie definicji pierwszej pomocy również o takie leki, które umożliwią świadkom zdarzenia postępowanie zgodne z prawem.

Rzeczniczka Praw Dziecka, zdając sobie sprawę z wagi tej nowelizacji, monitoruje proces legislacyjny nad zmianą ustawy o PRM. Występowała m.in. do Ministerstwa Zdrowia z prośbą o udzielenie informacji na temat stanu prac nad nowymi przepisami.

Zmiana definicji pierwszej pomocy. RPD pyta Ministerstwo Zdrowia

Adrenalina w ramach pierwszej pomocy przedmedycznej

Katarzyna Skrętowska-Szyszko wskazała podczas spotkania, że wejście w życie opisywanej zmiany dotyczącej definicji pierwszej pomocy jest bardzo istotne i otwiera możliwości podejmowania działań na rzecz szerszej regulacji i egzekwowania udzielania pomocy przedmedycznej – pierwszej pomocy dziecku we wstrząsie anafilaktycznym. Poinformowała o dotychczasowych działaniach RPD w sprawie zapewnienia dzieciom z chorobami przewlekłymi (w tym z alergią, cukrzycą, epilepsją) pomocy przedmedycznej i podania leków w placówkach oświatowych – ze szczególnym uwzględnieniem przedszkoli.

Przedstawicielka Rzeczniczki Praw Dziecka omówiła zgłaszane do Biura RPD zagadnienia dotyczące trudności dzieci z alergią w szkołach, przedszkolach, ale też w przestrzeni publicznej. Podkreśliła wagę dotychczasowej współpracy z Fundacją Allergia i Polskim Towarzystwem Chorób Atopowych.

Adrenalina jest lekiem ratującym życie w przypadku wstrząsu anafilaktycznego (jest też preparatem na receptę). Istotna jest jej postać podania, ponieważ głównym czynnikiem skuteczności jest czas. Dzięki działaniom PTA udało się wprowadzić do wykazu leków niezbędnych do podania na wyposażeniu apteczek adrenaliny.

W większości szkół adenalina jest dostępna w ampułkach, a ponieważ liczy się czas jej podania, PTA rekomenduje, aby była dostępna w epipenach – łatwiejszych do podania i szybszych w obsłudze.

Zdaniem prof. Zbigniewa Bartuzi 60 proc. wstrząsów anafilaktycznych u dzieci wynika z alergii pokarmowych, które mogą ujawnić się nagle. Często dziecko i rodzic nie wiedzą o istnieniu czynnika indukującego wystąpienie wstrząsu – stąd nierzadko dziecko, nieświadome alergii na składnik pokarmu, doświadcza pierwszego wstrząsu na terenie placówki oświatowej – na stołówce, na korytarzu, podczas przerwy. Dlatego tak ważne jest edukowanie pedagogów na temat tego, czym jest wstrząs i jak podać adrenalinę.

Jak zareagować w przypadku wstrząsu anafilaktycznego?