Dokonywanie zmiany ustawy w celu wprowadzenia obowiązku utworzenia i prowadzenia rejestru młodzieżowych rad gmin, rad powiatów oraz sejmików województw jedynie na potrzeby zebrania określonych informacji, nie znajduje uzasadnienia – odpowiedział Rzeczniczce Praw Dziecka resort spraw wewnętrznych. RPD zapowiada dalsze działania w tym zakresie.  

Monika Horna-Cieślak o utworzenie rejestru młodzieżowych rad prosiła już w październiku ubiegłego roku Agnieszkę Buczyńską, ówczesną Ministrę do spraw Społeczeństwa Obywatelskiego oraz przewodniczącą Komitetu do spraw Pożytku Publicznego.

– W Polsce istnieje obecnie kilkaset młodzieżowych rad gmin i powiatów, a w województwach powoływane są młodzieżowe sejmiki województw – pisała w wystąpieniu Rzeczniczka. – Dla dzieci i młodzieży możliwość działania w tych organach o charakterze konsultacyjnym, doradczym oraz inicjatywnym jest cennym doświadczeniem, kształtującym w nich postawy obywatelskie.

Rejestr rad młodzieżowych. Sprawa kluczowa dla ich przyszłości

RPD podkreśliła, że wspiera aktywność młodzieżowych rad i sejmików, docenia także działania na ich rzecz podejmowane przez instytucje państwa oraz organizacje pozarządowe. Dostrzega jednak, że utrudnieniem w prowadzeniu działań ukierunkowanych na wsparcie młodzieżowych rad i sejmików jest brak ich oficjalnego rejestru.

Zdaniem Moniki Horna-Cieślak obecnie trudno jest ustalić, ile w Polsce takich organów funkcjonuje i przy których jednostkach samorządu terytorialnego działają. To powoduje, że podejmowanie kompleksowych inicjatyw kierowanych do młodzieżowych rad i sejmików nie zawsze jest w pełni skuteczne, gdyż dotarcie do wszystkich tych organów doradczych z danego rejonu jest utrudnione.

RPD dodała, że istnienie oficjalnego rejestru byłoby wsparciem dla samych młodzieżowych radnych, ułatwiając im sieciowanie się i wymianę doświadczeń. Rejestr pozwoliłby także lepiej monitorować rozwój młodzieżowych rad i sejmików, a co za tym idzie – ułatwiłby podejmowanie kierunkowych decyzji o tym, jak wspierać ich powstawanie i funkcjonowanie.

W odpowiedzi na pismo RPD, ministra 2 grudnia 2024 r. wskazała, że nie jest właściwym adresatem prośby. Tę należy zaadresować do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Tak też się stało, jednak MSWiA nie podzieliło argumentacji Rzeczniczki.

W ocenie resortu zmiana ustawy w celu wprowadzenia obowiązku utworzenia i prowadzenia rejestru rad młodzieżowych jedynie na potrzeby zebrania określonych informacji, nie znajduje uzasadnienia. Ustawowe rejestry są tworzone wówczas, gdy np. z czynnością wpisania do rejestru wiążą się określone skutki prawne. Przykładowo po wpisie powstają konkretne uprawnienia, w tym nabycie osobowości prawnej bądź możliwość wykonywania zadań/prowadzenia działalności, np. lobbingowej.

W czerwcu 2021 r. weszła w życie nowelizacja ustaw samorządowych, która po raz pierwszy wprowadziła prawne podstawy do powoływania młodzieżowych rad na poziomie powiatów i województw, a także wyposażyła je w konkretne uprawnienia. MSWiA podkreśliło, że przepisy, obok młodzieżowych rad, umożliwiają tworzenie gminnych rad seniorów, dla których rejestry nie są prowadzone. W związku z powyższym powstają wątpliwości odnośnie tworzenia rejestrów pozostałych typów rad.

Rzeczniczka Praw Dziecka widzi konieczność powołania rejestru młodzieżowych rad, dlatego mimo stanowiska MSWiA zapowiada dalsze działania w tym kierunku.