Obniżenie granicy wieku dla osób, które mogą ubiegać się o prawo do asystencji osobistej, zwiększenie jej maksymalnej miesięcznej liczby godzin, zmiany w kręgu osób, które mogą być asystentem – to część uwag, które zgłosiła Rzeczniczka Praw Dziecka do projektu ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami.

– Doceniając zaangażowanie, wrażliwość i ekspercki głos wielu organizacji społecznych od lat działających na rzecz osób z niepełnosprawnościami, bardzo proszę panią ministrę o wnikliwość i uważność na uwagi przekazywane przez stronę społeczną w ramach konsultacji publicznych projektu ustawy – napisała 15 stycznia Monika Horna-Cieślak do Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Wyraziła też nadzieję, że projektowa ustawa poprawi sytuację osób opiekuńczych, m.in. poprzez umożliwienie im powrotu do aktywności zawodowej, zaś małoletnim da realną szansę na większą samodzielność i sprawczość, która z kolei umożliwi im pełnię funkcjonowania w dorosłym życiu.

Mając na uwadze odciążenie opiekunów w kontekście możliwości podjęcia przez nich aktywności zawodowej Rzeczniczka zauważyła, że należałoby powiązać granicę wieku z momentem rozpoczęcia edukacji szkolnej. W tym celu należałoby tak zmienić przepisy, by o prawo do asystencji osobistej mogły ubiegać się osoby, które ukończyły 7 lat do ukończenia 18. roku życia.

Rzeczniczka zauważyła, że w projekcie ustawy brakuje uzasadnienia dla przyjętej dolnej granicy wieku osób małoletnich uprawnionych do ubiegania się o asystencję osobistą. Nieakceptowalny jest też zapis różnicujący maksymalny miesięczny wymiar godzin asystencji osobistej jedynie w oparciu o kryterium wieku. Zdaniem RPD, maksymalna miesięczna liczba godzin asystencji powinna wynosić 240 (w projekcie jest 80).

Zdaniem Rzeczniczki Praw Dziecka należy także zmodyfikować katalog osób, które mogą być asystentem osoby z niepełnosprawnościami. Dostęp do asystencji ma na celu zmniejszenie zależności osób z niepełnosprawnościami od opieki np. rodziców, małżonków, dzieci, przy jednoczesnym odciążeniu tych właśnie osób w zakresie codziennych wyzwań. W przypadku posiadania odpowiednich kwalifikacji brak jest uzasadnienia do rozciągania zakazu asystencji na dalszych członków rodziny. Należy też wybór w tym zakresie pozostawić rodzinie.

Monika Horna-Cieślak w piśmie do MRPiPS zwraca także uwagę, by projektowane przepisy nie wykluczały z możliwości skorzystania z asystencji osobistej cudzoziemców. Powinni mieć zapewniony dostęp do tej formy wsparcia na mocy przepisów prawa międzynarodowego albo z uwagi na swój bezterminowy pobyt w Polsce, trwałe związanie z naszym krajem i korzystanie z najsilniejszych zezwoleń pobytowych obecnych w systemie polskiego prawa migracyjnego.

Rzeczniczka Praw Dziecka wyraziła otwartość na wszelką współpracę na dalszych etapach procesu legislacyjnego i poprosiła resort o stanowisko wobec zgłoszonych uwag.

Pismo do MRPiPS

Uwagi do projektu UD168 – Ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami