Rzeczniczka Praw Dziecka zwróciła się do Ministerstwa Sprawiedliwości z wnioskiem o rozważenie zainicjowania zmian legislacyjnych zmierzających do umożliwienia sądowi w ramach wyroku rozwodowego określenie momentu powstania obowiązku alimentacyjnego na dzień wniesienia pozwu.

– Dzieci uprawnione do alimentacji, których wysokość zobowiązania alimentacyjnego jest rozstrzygana przez sąd w wyroku rozwodowym są w gorszej sytuacji od dzieci, których zobowiązanie alimentacyjne jest dochodzone w postępowaniu skoncentrowanym wyłącznie na zobowiązaniu alimentacyjnym (np. w przypadku dzieci pozamałżeńskich) – wskazuje w piśmie z 9 stycznia Monika Horna-Cieślak.

Pismo RPD do Ministerstwa Sprawiedliwości

Na ten stan zwróciła uwagę obywatelka, która wystąpiła z wnioskiem o przystąpienie Rzeczniczki Praw Dziecka do postępowania odwoławczego w sprawie indywidualnej. Jednakże w świetle brzmienia przepisów obecnego Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i dotychczasowej doktryny problem wymaga interwencji legislacyjnej.

Obecnie w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Zawarte w wyroku rozstrzygnięcie dotyczące wysokości zobowiązania alimentacyjnego jest więc skuteczne na przyszłość od daty prawomocności tego wyroku. Tej niekorzystnej sytuacji małoletnich nie koryguje prawo ubiegania się o wydanie postanowienia zabezpieczającego świadczenia alimentacyjne na czas trwającego postępowania, bowiem świadczenia orzekane w tym trybie są zazwyczaj niższe od świadczeń orzekanych w wyroku końcowym.

W przypadku zobowiązań alimentacyjnych, które są dochodzone sądowo na innej drodze niż w ramach procesu rozwodowego sąd orzeka natomiast o powstaniu roszczenia od dnia wniesienia pozwu. W rezultacie wyrok obejmuje świadczenie alimentacyjne w wysokości zakumulowanych świadczeń okresowych przypadających za cały czas postępowania sądowego.

Rzeczniczka Praw Dziecka w piśmie do Ministerstwa Sprawiedliwości sugeruje więc opracowanie zmiany w zakresie art. 58 k.r.o. poprzez dodanie po § 1b nowej jednostki redakcyjnej § 1c w brzmieniu: „Na wniosek jednego z małżonków sąd orzekając w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka może w wyroku orzekającym rozwód określić, iż zobowiązanie to powstaje od dnia wniesienia pozwu”.